am@astronomija.co.yu

 

 

 Sunce
 

 

 

Sadržaj AM

 

 

matematika
I tamo duva
 
Dipl. ing.
Drago I. Dragović

dragovic@net.yu

Vetar koji duva sa Sunca oseća se u čitavom Solarnom sistemu. Prvi nagoveštaj njegovog postojanja stigao je naučnicima koji su proučavali ponašanja reprova kometa koje su prolazile kraj Zemlje. Objašnjenje za Solarni vetar se krije u neverovatno vreloj ali tankoj Sunčevoj koroni, koja ključajući izbacuje mlazeve elektrona i jona brzinom od 400–650 kilometara u sekundi. Njegov uticaj na Zemlju i ostale planete dobro nam je poznat putem istraživanja koje su izvršile mnoge kosmičke letilice u poslednjih 20 godina.

Na ovom kolažu slika koji je napravila letilica NASA–ina letilica SOHO (The Solar and Heliospheric Observatory) svojim EIT (za unutrašnjost kruga) i UVSC (za spoljašnost kruga) kamerama, vidi se da su uzroci korone u Solarnom magnetnom polju i na slici se vidi da se ona prostire na skoro 2 miliona kilometara od Sunčeve površine. Tamne zone na površini i oko polova, poznate kao koronalne rupe, predstavljaju regije gde se stvara Sunčev vetar najveće brzine. Te zone imaju temperaturu od 200 miliona stepeni i izbacuju čestice (npr. atome kiseonika) na oko 1,5 poluprečnika Sunca od njegove površine.

Kako se vidi na slici u ultraljubičastom delu spektra koje emituju joni kiseonika (deo van crnog kruga), spoljni deo atmosfere stvara Solarni vetar, kao i Sunčev disk u svetlu koji emituju joni gvožđa, sa temperaturom od preko 2 miliona stepeni (unutrašnji deo kruga).

(septembar 2004.)

vrh