am@astronomija.co.yu

 

 

 Instrumenti
 

 

 

Sadržaj AM

 

 

instrumenti
Sunčani časovnik u Bitolju
 

Astronomsko društvo – Bitola
Kontakt: shule@freemail.org.mk

Veća 52 kb

Verzija na makedonskom>
Na centralnom trgu u Bitolju uspešno je završena konstrukcija prvog sunčanog časovnika u gradu. Projekat je u okviru rekonstrukcije na kojoj preovladavaju građevine iz 19-og veka. Sunčani časovnik je klasičnog izgleda. Malo su neuobičajene dimenzije časovnika. Naime on zahvata jedan ceo zid sa dimenzijama 12x5 metara, ali se zato savršeno uklapa u zadati prostor. Vreme može da se vidi sa udaljenosti od 30 metara.

Časovnik je postavljen vertikalno. Otklon zida sa pravca sever-jug iznosi 9 stepeni u pravcu istoka. Na podeocima su naneseni časovne linije kao i projekcija nebeskog ekvatora (Linija ravnodnevnice). Takođe su postavljeni i dva vida brojeva. Rimski brojevi služe za čitanje letnjeg računanja vremena. Kada senka što je baca pokazivač, prelazi liniju ravnodnevnice važi letnje računanje vremena. U periodu godine kada važi zimsko računanje vremena, tada se vreme očitava pomoću arapskih brojeva koji su postavljeni po liniji ravnodnevnice.
Pokazivač je izrađen od metalne šipke dužine 1,02 metara, a na vrhu je proširena u formi romba na kome se nalazi kružni procep zbog lakšeg zbeležavanja.

Ova varijanta sunčevog časovnika je jedna od složenijih konstrukcija. Za potrebe konstrukcije izrađen je softver u programskom paketu MATLAB koji sa jednim skupom ulaznih parametara, iscrtava skalu časovnika u odnosu na fasadu nakojoj se postavlja (slika 1).

Slika 1, veća 167 kb

Časovnik uspešno funkcioniše i nadamo se da će dugo postojati. Sada ostaje da se odgovori na mnoga pitanja javnosti a koja obično počinju sa : "A zašto sunčev časovnik ne pokazuje isto vreme kao onaj koji se nosi na ruci".

Aleksandar Šulevski

(septembar 2004.)

vrh