Tamne magline

Ponekada nazivane apsorpcione magline one predstavljaju tamne koncentracije gasa i prašine u čijem se okrilju često formiraju zvezde. Tamne magline se mogu videti u slučaju da prekrivaju deo neke sjajne magline (npr. maglina Konjska glava) ili ako blokiraju sjaj pozadinskih zvezda (npr. maglina Coalsack).

Digitized Sky Survey image
Maglina Konjska glava

Ovde se nalazi mapa koja prikazuje mnoge oblasti tamnih maglina unutar regije od 2000 sg, ucrtanih na galaktičku ravan. Mapa pokazuje položaje 742 tamne magline koje su popisali Dutra i Bica. Ubeleženo je i nekoliko sjajnih maglina. Ove tamne magline predstavljaju važne oblasti stvaranja zvezda u našem lokalnom delu Orionovog kraka. Na primer, čuveno zvezdano jato Plejade sastoji se od mladih vrućih zvezda koje su formirane među tamnim oblacima Bika.

A map of dark nebulae
          Glavne oblasti tamnih maglina
        -----------------------------
Ime         Ekvatorijalne  Galakticke Udaljenost
             koordinate    koordinate    (sg)
               RA   Dec      l°  b°
Aries         03 00 +19.5   160 -34      330
Perseus       03 52 +33.2   161 -16     1150
Taurus        04 37 +27.7   172 -13      460
Orion         05 52 +02.3   204 -12     1500
Puppis        07 39 -44.9   258 -11     1500
Puppis        08 21 -36.6   255   0     1400
Vela          08 27 -50.4   267  -7     1000
Coalsack      12 25 -63.7   300  -1      520
Musca         12 28 -70.8   301  -8      490
Chamaeleon    12 34 -77.8   302 -15      590
Lupus         15 45 -34.5   339 +16      460
Lupus         16 01 -39.7   338 +10      470
Ophiuchus     16 31 -22.9   355 +17      520
Ophiuchus     16 50 -14.2     5 +19      520
Scorpius      17 11 -39.8   347   0      490
Ophiuchus     17 22 -24.3     1  +7      520
Scutum        18 33 -06.6    25  +1      650
Corona Austr. 19 14 -36.7     1 -20      520
Aquila        19 19 +11.1    46  -1     1000
Vulpecula     19 22 +23.2    57  +4      650
Cepheus       20 42 +58.6    95 +10     1400
Cepheus       20 56 +67.2   103 +14     1000
Reference: Dutra C, Bica E, (2002), Katalog oblaka prašine u Galaksiji, Astron Astrophys, 383, 631.

Ovaj dijagram pokazuje gde se nalaze glavni molekularni oblaci duž ravni Mlečnog puta:

Dark nebulae in the Milky Way
References: Dame T, Hartmann D, Thaddeus P, (2001), The Milky Way in Molecular Clouds: A New Complete CO Survey, Astrophys J, 547, 792.

U nastavku se nalazi spisak najpoznatijih tamnih maglina. Trebalo bi da su sve lako vidljive manjim teleskopom, mada ja ne znam da li se zaista vide ili ne :) 

  1            2              3      4       5     6       7       8      9
Barnardov  Uobicajeno      Ekvatorijalne   Galakticke   Velicina  Udalj. Sazve.
Broj        ime(eng)        koordinate     koordinate    arcmins   (sg)
                             RA      Dec     l°    b°
B33      Horsehead         05 40.9 -02 28  207.0 -16.8    6'x4'   1400   Ori
 -       Coalsack          12 53.0 -63 00  303.1  -0.1  400'x300'  500   Cru
B42      Rho Ophiuchi      16 25.5 -23 26  353.7 +17.7   30'x30'   500   Oph
B65/6/7  Pipe (stem)       17 20.0 -26 54  358.6  +5.9  300'x60'   500   Oph
B72      Snake             17 23.6 -23 37    1.8  +7.0   30'x30'   600   Oph
B78      Pipe (bowl)       17 32.7 -25 36    1.3  +4.2  200'x140'  500   Oph
B86      Ink Spot          18 03.0 -27 52    2.9  -2.8    5'x3'     ?    Sgr
B87      Parrot's Head     18 04.2 -32 30  358.9  -5.2   12'x12'  1000   Sgr
B92                        18 15.6 -18 14   12.7  -0.6   15'x15'   650   Sgr
B133                       19 06.2 -06 54   28.5  -6.4   10'x5'   1000   Aql
B143                       19 41.4 +11 00   48.5  -5.9   30'x30'    ?    Aql
B348/9   Northern Coalsack 20 34.4 +42 06   81.0  +1.1  240'x240'   ?    Cyg
B352                       20 57.2 +45 54   86.5  +0.3   15'x3'   1900   Cyg
B168                       21 53.4 +47 16   94.4  -5.5  100'x10'    ?    Cyg
Kolona 1: Barnardov klasifikacioni broj za tamnu maglinu.
Kolona 2: Uobicajeno ime za tamnu maglinu (eng).
Kolona 3: Rektascenzija u satima i minutima za epohu 2000.
Kolona 4: Deklinacija u stepenima i minutima za epohu 2000.
Kolona 5: Galakticka longituda magline.
Kolona 6: Galakticka latituda magline.
Kolona 7: Uglovna velicina tamne magline u arkminutama.
Kolona 8: Udaljenost do tamne magline u svetlosnim godinama (vrlo priblizna).
Kolona 9: Sazvezdje u kome lezi tamna maglina.

Izvori:
Barnard E, (1927), A photographic Atlas of selected regions of the Milky Way,
            Carnegie Inst. Washington.
Hilton J, Lahulla J, (1995), Distance measurements of Lynds galactic dark
            nebulae, Astron Astrophys Supp, 113, 325.
Dutra C, Bica E, (2002), A catalogue of dust clouds in the Galaxy, Astron 
            Astrophys, 383, 631.
Digitized Sky Survey image
Maglina Lula (eng. Pipe). Duga tamna maglina vidljiva u zvezdanim oblacima Zmijonoše.
The Orion arm Povratak na stranicu Orionov krak